Mroczny proceder inwigilacji kleru przez specjalny oddział UB.
Młody funkcjonariusz służb bezpieczeństwa dostaje zadanie inwigilacji nowego biskupa krakowskiego – Karola Wojtyły. Przy okazji wizyty w kościele chłopak poznają ładną studentkę ASP, przed którą ukrywa prawdziwe zajęcie.
Obraz działań służb komunistycznego PRL wobec kleru. W centrum zainteresowania postać nowego młodego biskupa Krakowa. W kontrze antyklerykalnie nastawiony młody pracownik służb. Aby oddać realia kontaktów z klerem posłużono się postacią innego młodego księdza, który zaprzyjaźnia się z ubekiem. Ukazane sposoby inwigilacji, praktyki i wydarzenia odpowiadają historycznej prawdzie, chociaż zapewne są zlepkiem różnych przypadków. Samego procesu inwigilacji Wojtyły jest niewiele. Ważnym elementem filmu natomiast są tragiczne wydarzenia w Nowej Hucie – walki o krzyż.
Film skupia się na dwóch aspektach: zawodowej karierze ubeka i jego prób pozyskania młodego duchownego (przyjaciela Wojtyły) oraz życia osobistego – relacje z żoną, ukrywanie prawdziwego zajęcia, rodzinna tragedia po części związana z lekceważeniem spraw osobistych kosztem kariery zawodowej. W centrum narracji staje postać wątpliwa moralnie – aczkolwiek film stara się uzasadnić jej postepowanie. Począwszy od jego negatywnego nastawienia do religii wynikającego z młodości poprzez zawodowe ambicje. Pozostaje on negatywną postacią, jednak pogłębioną charakterologicznie, a w pewnym momencie nawet tragiczną.
Wreszcie powstała produkcja, która w sposób wyważony ukazuje postawę księży. Są wśród nich osoby chętnie współpracujące ze służbami, ale jednak większość to zaangażowane religijnie i pogłębiające swoją wiarę. Odnosi się to głównie do Wojtyły, ale także innych związanych z nim osób. Współcześnie tak obiektywny obraz duchownych jest czymś pozytywnym. Niestety ten aspekt wraz z produkcją TVP nie sprzyja promowaniu filmu, który prawie nie zauważony przechodzi przez dystrybucję.
Zdecydowanie największym atutem filmu jest jego wiarygodność historyczna, pogłębiona czarno-białą formą. Daje to obraz spójny z wplatanymi archiwaliami. Film ogląda się jak kronikę lat komuny – mrocznych, bez upiększania, pełnych cierpienia, biedy i bólu. Taka była komuna i dobrze, że powstają filmy o tym przypominające.
Walorem jest gra aktorska: Mateusz Więcławek przykuwa swoją rolą, dobrze spisują się na drugim planie Marianna Zydek i Adrian Brząkała. Stworzone kreacje umacniają silny przekaz tej produkcji. Może kiedyś zostaną docenione, jak już złość na TVP trochę w społeczeństwie przejdzie.
Zalety:
+ obraz inwigilacji księży w PRL
+ osobista historia ubeka
+ walka o krzyż w Nowej Hucie
+ krystaliczna postać biskupa Wojtyły
+ drobiazgowe oddanie realiów komunistycznej Polski
+ pozytywny obraz polskiego środowiska kleru
+ czarnobiała forma – spójna z archiwaliami
+ krakowskie (nowohuckie) lokacje
+ Piwnica Pod Baranami
Wady:
– nierównomierne prowadzenie wątków protagonisty: zawodowego i prywatnego
– zminimalizowanie postaci przyszłego Papieża
– ucięta końcówka
– słabe rozpowszechnienie filmu
– „łatka” patriotycznej produkcji TVP
Zwiastun:
produkcja: Polska
rok: 2023
gatunek: dramat społeczno-historyczny w formie paradokumentalnej
premiera: 20 października 2023
dystrybucja: TVP Dystrybucja
-
reżyseria: Robert Gliński
-
scenariusz: Andrzej Gołda
-
obsada: Mateusz Więcławek, Marianna Zydek, Adrian Brząkała, Zbigniew Stryj, Krzysztof Wach, Krzysztof Szczepaniak, Szymon Roszak, Maciej Mikołajczyk
obejrzane z MM, w sobotę 21 października 2023 roku o godz. 18:30, w kinie Cinema City Sadyba Best Mall